متادون چیست و ترک اعتیاد با متادون چه عوارضی دارد؟

متادون نوعی ماده مخدر است که در آزمایشگاه تولید شده و بنابراین صنعتی است. متادون متعلق به گروه شبه‌ افیون ها تعلق است. این دارو خاصیت ضد درد دارد و برای بیمارانی که حال وخیمی دارند و درد شدیدی را متحمل می شوند، برای کاهش و کنترل درد تجویز می شود. این ماده عملکردی شبیه به مورفین و هروئین دارد.
علاوه بر این، گاهی اوقات با توجه به تشخیص پزشک متخصص از این دارو به عنوان جایگزین مواد مخدر فرد مصرف کننده در قالب بخشی از درمان وابستگی به مواد مخدر تجویز می شود. جایگزین کردن ماده مخدر اعتیادآور با دارویی تجویزی نوعی روش درمان است که از آن با اصطلاح دارو درمانی یاد می شود. دارو درمانی باعث بهبود سلامت عمومی بیمار از طریق پیشگیری از علائم آزاردهنده ناشی از ترک مواد مخدر بوده و به پایدار شدن زندگی بیماران وابسته به تریاک و دیگر مواد مخدر کمک می کند و باعث کاهش عوارض و مضرات ناشی از مصرف مواد مخدر می شود.
برخی اوقات افراد در حال ترک به تجویز پزشک متخصص خود گوش نمی کنند و به سوءمصرف متادون روی می آورند. سوءمصرف متادون برای ترک اعتیاد، خود باعث ایجاد وابستگی به این ماده می شود و در نهایت برای ترک متادون نیز به چالش های بیماران سوءمصرف مواد مخدر اضافه شده است. بنابراین به پزشکان متخصص بیمارستان ترک اعتیاد خود اعتماد کنید. 
علائم ترک متادون با تاخیر ۳ الی ۴ روز پس از مصرف به اوج خود می رسند و معمولا پس از ۲ الی ۳ هفته برطرف می شوند. از عوارض مصرف متادون می توان به یبوست، بالا رفتن مقاومت بدن نسبت به مسکن ها، خواب آلودگی، تهوع و استفراغ، تپش قلب و … اشاره کرد. در این مطلب از کلینیک ترک اعتیاد نگین به بررسی متادون، علائم، عوارض و مصرف آن می پردازیم.

متادون چیست و چه کاربردی دارد؟

متادون نوعی دارو است که خواص مواد مخدر را دارد و به صورت قرص، شربت و آمپول مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده صنعتی، خماری و اشتیاق معتادان به مواد مخدر مختلف مانند تریاک یا هروئین را تا ۲۴ ساعت کنترل کند. بیماران به طور معمول از نظر فیزیکی به همان اندازه به متادون وابسته هستند که به هروئین و یا هر ماده‌ مخدر دیگری وابسته بودند. در واقع از متادون به عنوان یک داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به مواد مخدر استفاده می شود. متادون را مؤثرترین درمان هروئین مواد مخدر دانسته اند. علاوه بر این، قرص متادون برای تسکین دردهای مزمن و سرفه‌های غیرارادی نیز تجویز می شود.
بیشتر کسانى که داروی متادون برایشان تجویز مى شود، افرادی هستند که به به ماده مخدر غیر قانونى مانند تریاک، هروئین یا داروهاى تجویز شده توسط پزشک نظیر کدئین وابستگى پیدا کرده اند. افراد معتاد به مواد مخدر باید داروی متادون را به طور منظم دریافت کنند تا از بروز علائم ترک جلوگیرى شود. برای این کار فرد باید از یک پزشک متخصص کمک بگیرد تا در دوز و زمان مشخص این دارو مصرف کند.
همچنین متادون براى کسانى که به مواد مخدر تزریقی اعتیاد دارند و آلوده به ویروس ایدز HIV یا هپاتیت C هستند، تجویز مى شود تا به ادامه روند ترک اعتیاد در این افراد کمک کند و خطر انتشار عفونت را از طریق استفاده از سوزن آلوده مشترک کاهش دهد. علاوه بر این مصرف متادون گاه در تسکین درد افراد مبتلا به درد شدید مزمن یا درد همراه با بیمارى هاى علاج ناپذیرى که منجر به مرگ مى شوند نیز، به کار مى رود. بیماران درگیر اعتیاد می توانند در مرکز ترک اعتیاد نگین با کمک متخصصین این مرکز و با استفاده از انواع مسکن قوی برای ترک اعتیاد، دردهای بدنی دوره ترک را به گونه ای قابل تحمل سپری کنند.

مواد اولیه ساخت متادون

متادون یک شبه افیونى (اپیوئید) مصنوعى است، یعنى از مواد شیمیایى در آزمایشگاه به دست مى آید. متادون در ۱۹۳۷ در آلمان ساخته شد. پس از پایان جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفت و تاثیر چشم گیر آن در ترک اعتیاد در دهه ۱۹۶۰ کشف شد. قرص ها و شربت های متادونی که این روزها در دسترس افراد هست، همگی در ایران تولید می شوند.

عوارض استفاده طولانی مدت از قرص یا شربت متادون:

استفاده از متادون تا زمانی طبیعی است که برای درمان بیماری ها استفاده شود. اگر فرد مصرف کننده دچار سوءمصرف متادون شود و به آن اعتیاد پیدا کند، پس از گذشت مدتی از اعتیاد او بدن او مانند به این ماده خارجی واکنش داده و فرد را درگیر عوارض و بیماری های مختلف این ماده ی مخدر می کند. عوارض استفاده طولانی مدت از قرص یا شربت متادون هم به صورت فیزیکی و هم به صورت روحی و روانی است. این عوارض عبارتند از:

عوارض فیزیکی

عوارض فیزیکی مصرف طولانی مدت متادون شامل، سرگیجه، آبریزش بیش از حد چشم، آبریزش بینی، خمیازه و عطسه است. متادون بر روی دستگاه گوارش نیز اثر می گذارد و فرد دچار تهوع، استفراغ و اسهال می شود. عوارض دیگری که می توانند بروز کنند شامل، عرق تب با لرزش بدن است. ضربان قلب و فشار خون نیز معمولا در افراد معتاد به متادون افزایش پیدا می کند. درد بیش از حد، حساسیت، و درد مفاصل و عضلات نیز قابل ذکر است. علاوه بر تمامی این ها بی خوابی، ترشح آدرنالین و افسردگی هم در برخی افراد مشاهده می شود.

عوارض روانی

این عوارض معمولا به خاطر تاثیر متادون بر روی گیرنده مخدر در دستگاه اعصاب مرکزی اتفاق می افتد. اثرات روانی این دارو می تواند باعث توهم بینایی و شنوایی، پرورش افکار خودکشی، بیش فعالی، هذیان، جنون، اضطراب، هیجان و افسردگی باشد. این عوراض در افراد مختلف متغیر است.

جایگزین متادون چیست؟

برای ترک متادون بدون درد باید استفاده از متادون را به تدریج کاهش داد. دو روش رایج در کلینیک های ترک اعتیاد برای این کار استفاده می شود. کاهش میزان متادون مورد استفاده جایگزینی بوپرنورفین به جای متادون شواهد نشان می دهد که درمان طولانی مدت با بوپرنورفین همراه با مشاوره و پشتیبانی و تحت نظر پزشک، بیشترین میزان موفقیت را در ترک قرص متادون بدون درد دارد. داروهای سم زدایی سریع مانند نالترکسون می توانند علائم ترک اعتیاد را به 2 الی 3 روز کاهش دهند، اما هیچ سندی در رابطه با جوابدهی این محصولات در دراز مدت وجود ندارد.
خیلی اوقات داروی کلونیدین به کاهش علائم ترک و ترک متادون بدون درد کمک می کند. اما حواستان باشد که قبل از هر اقدامی باید با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید. کلینیک ترک اعتیادی که به آن مراجعه می‌کنید باید شما را به مشاور متخصص و با تجربه در زمینه مواد مخدر و همینطور یک پزشک برای زیر نظر گرفتن حالات جسمی شما ارجاع دهد.

اگر به دنبال روش ترک قرص متادون بدون درد هستید، باید به کلینیک های ترک متادون معتبر مراجعه کنید. کلینیک ترک اعتیاد نگین با داشتن افراد متخصص و با تجربه در این زمینه می تواند به شما برای ترک متادون کمک کند. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر یا هماهنگی برای ملاقات با پزشک و مشاور با شماره تماس های موجود در سایت نگین تماس بگیرید.

موارد منع مصرف متادون:

گاهی اوقات بعضی از افراد در برنامه ترک با متادون علایم غیر مترقبه ای را در طول درمان تجربه خواهند كرد. ممكن است كه علت آن دوز متادون تجويز شده باشد، ممکن است پس از مصرف متادون فرد عوارضی را بصورت بسيار كم يا بسيار زياد تجربه کند. این اتفاق به خصوص در شروع درمان ايجاد می شود. بعضی از اين علايم ناشی از عوارض خود متادون است. اين دارو در صورت وجود اسهال شدید همراه با كوليت پسودوممبران ناشی از مصرف سفالوسپورين ها و پنی سيلين ها، اسهال ناشی از مسموميت و ضعف حاد تنفسی نبايد مصرف شود.
همچنین در زمانی که قصد رانندگی دارید از مصرف متادون بپرهیزید. افرادی که مبتلا به بیماری های انسداد روده، زخم معده، نامنظم بودن ضربان، مشکلات ریتم قلب، بیماری های کلیوی و اختلالات کبدی هستند نیز، بدون مشورت با پزشک باید از مصرف متادون بپرهیزند. زنان باردار نیزباید از مصرف متادون بصورت خودسر بپرهیزند.

باورهای غلط درباره ی متادون

هنگامی که متادون تحت نظارت استفاده می شود، به قلب، کلیه، ریه ها، مغز، کبد یا سایر ارگان ها یا سیستم های اصلی آسیب نمی رساند. بر هوش شما تأثیر نمی گذارد، شما را نئشه نمی کند، و توانایی شما در کار، رانندگی با اتومبیل، احساس لذت و درد و به طور کلی زندگی عادی را مختل نمی کند. این ها باورهای غلطی است که افراد فکر می کنند، با ترک توسط متادون گریبانگیر آنها خواهد شد.
برخی از افراد متادون را به خوبی تحمل می کنند و عوارض جانبی قابل توجهی ندارند. برخی دیگر عوارض جانبی خفیفی را تجربه می کنند و درصد بسیار کمی از افراد در درمان نگهداری متادون عوارض جانبی غیرقابل تحمل را تجربه می کنند. اگرچه متادون در صورت سوء مصرف خطرناک است، اما هنگامی که به عنوان بخشی از یک برنامه درمان اعتیاد تحت نظارت پزشکی مصرف شود، به صورت کامل بی خطر است. برای مصرف متادون باید تحت نظر پزشک باشید تا اون مرتب حالات جسمی شما را مورد بررسی قرار دهد و از بروز هرگونه عوارضی جلوگیری کند.
در هفته های اول و ماه های درمان نگهدارنده با متادون عوارض جانبی بیشتر است. با گذشت زمان، تنظیم دوز و ایجاد تحمل نسبت به دارو، شدت عوارض جانبی آن کمتر می شود.

در چه شرایطی معتادان می توانند برای ترک اعتیاد از داروی متادون استفاده کنند؟

افرادی که مبتلا به اعتیاد هستند، باید به پزشک مراجعه کنند تا پزشک مربوطه اول فرد را معاینه کرده و با توجه به وضعیت جسمانی بیمار، سن و توانایی او برنامه ترک اعتیاد را برای او بنویسند. در این برنامه با توجه شرایط فرد بیمار، با توجه به تشخیص دکتر برای برخی افراد متادون تجویز شده و برای برخی تجویز نمی شود. این عدم تجویز ممکن است به بیماری های ضمینه ای فرد یا موارد دیگری باشد که پزشک تشخیص داده است. یا به طور مثال بیماری که مبتلا به سرطان پیشرفته شده و توان بدنی ضعیفی دارد و امکان سم زدایی برای ترک مواد مخدر وجود ندارد، یعنی نمی تواند تریاک یا هروئین را ترک کند، در این صورت داروی متادون را جایگزین ماده مصرفی بیمار می‌کنند.