چکیده ای از روند درمان در مرکز بستری و ترک اعتیاد نگین
گام اول : ویزیت اولیه پزشک و تشخیص نوع درمان (توسط تیم پزشکی مرکز )
در این مرحله پزشک با گرفتن شرح حال از بیمار در مورد زمان و مدت مصرف -بر اساس نوع مواد مصرفی- وضعیت شغلی و تعداد دفعات ترک، بیمار را ارزیابی کرده و بهترین روش درمانی را به وی پیشنهاد می دهد .
گام دوم : بررسی وضعیت روانی بیمار و تجویز دارو های روانپزشکی (توسط تیم روانپزشکی)
در این مرحله وضعیت روانی بیمار چک می شود و روانپزشک بیمار را از نظر افسردگی، خشم، اضطراب، پرخاشگری و ... بررسی می کند.
گام سوم: مصاحبه‌ی انگیزشی و بررسی و ضعیت روانشناختی فرد (توسط تیم روانشناسی )
گام چهارم : شرح روند درمان برای بیمار (توسط روانشناس بالینی )
گام پنجم : بستری شدن بیمار در مرکز
پس از ترخیص
گام ششم: همراه شدن مددکار با بیمار( خانواده ، جامعه ، محیط کار و ...)
در این مرحله مددکار کمک می کند تا بیمار بتواند استقلال شخصی، اجتماعی و رضایت خاطر خود را از زندگی بدست آورد.
آماده سازی برای پذيرش:
در حال حاضر تقريبا تمام فعاليت های خدمات بستری درمان اعتياد بر بازگيری بيماران متمركز است. بسياری از بيمارانی كه در خدمات بستری درمان می شوند، آمادگی لازم برای ورود به درمان های پرهيزمدار را ندارند . شواهد پژوهشی نشان می دهد كسانی كه پس از ترخيص از درمان بازگيری بستری در تماس منظم با يك مشاور هستند و برای درمان پرهيزمدار پس از خروج از مركز بستری برنامه ريزی كرده اند، با احتمال بالاتری در درمان موفق خواهند شد. این در حالی است كه استفاده كنندگان از خدمات با وابستگی بسيار شديدتر ممكن است كم تر موفق باشند.
وابستگي چند دارویی نيز احتمال بازگيری موفق را كاهش می دهد. برای دریافت خدمات استاندارد ملاحظات كليدی در فرآيند پيش از پذيرش، به شما توصیه هایی می کنیم که از این قرار است:
• بايد درباره خدمات و فرآيندهای درمانی تأمين شده در جايگاه بستری، اطلاعات كافی در اختيار تمام خدمت گيرندگان بالقوه قرار داده شود. در اين مرحله بايد قوانين و مقررات درمان بستری شامل: ممنوعيت سوءمصرف مواد، مقررات تردد، ملاقات و پيامدهای تخطی از آن به خدمت گيرندگان آموزش داده شود. مطلوب است اين اطلاعات به صورت مكتوب، در قالب يك بروشور، كتابچه يا ... در اختيار مراجعان قرار گيرد.
• در صورتی كه مراجع کننده از يك مركز درمانی ديگر ارجاع شده باشد، مشورت با مركز ارجاع دهنده برای تعيين اهداف درمان بستری و زمان تقريبی اقامت مفيد خواهد بود. در اين فرآيند فرد خدمت گيرنده و خانواده او بايد تا جايی كه امكان دارد مشاركت داده شوند.
• قبل از پذيرش بايد يک ارزيابی اوليه توسط كاركنان مركز بخش بستری صورت پذيرد. اين كار برای تعيين سطح مناسب خدمات درمانی لازم است و كمك می كند هدف از درمان بستری احتمالی به عنوان بخشی از يک برنامه مراقبت جامع مشخص شود. انجام معاينه جسمی، آزمايش خون و ساير اقدامات ضروری پيش از پذيرش و امكان تصميم گيری برای خدمات مناسب را فراهم می سازد.
• مدت اقامت در مراكز بستری صرفا بايد به عنوان بخشی از يک برنامه مراقبت كلی ديده شود. بلافاصله پس از پذيرش بيمار بايد هماهنگی های لازم جهت قرار دادن وی در یک برنامه درمانی پس از ترخيص آغار شود و بيمار به محض اتمام دوره بستری برنامه درمان خود را در يک سطح درمانی ديگر ادامه دهد. بيمارانی كه دوره بازگيری حمايت شده را در يک مركزیا بخش بستری تكميل می كنند، ممكن است از تداوم درمان در مراكز بازتوانی اقامتی نفع ببرند.
• بازديد از محيط بخش پيش از پذيرش و ملاقات با كاركنان مركز اضطراب مراجع را كاهش داده و احتمال درگير شدن در درمان را افزايش می‌دهد.
• آموزش و مشاوره پيش از پذيرش در بهينه نمودن منافع بالقوه فر آيند پذيرش اهميت اساسی دارد.
• پذيرش در بخش و ارزيابی بيمار؛ پس از پذيرش در بخش ارزيابی جامع بيمار در حوزه های سابقه سوءمصرف مواد، سابقه درمان های قبلی، رفتارهای پرخطر، بيماری های طبی و روانی همراه و وضعيت حمايت های اجتماعی بيمار توسط كارشناس روان شناسي آموزش ديده انجام می‌گيرد.
• پزشک آموزش ديده مركز ارزيابی ها را بررسی و شرح حال بيمار را تكميل و نتايج معاينات بالينی و موارد زير را در پرونده خدمت گيرنده ثبت می‌نمايد:
ساعت و تاريخ انجام ويزيت
كليه نتايج حاصل از اخذ شرح حال عمومي و معاينه بالينی بيمار
كليه دستورات درمانی، مراقبتی و بررسی‌ها و آزمايش های لازم؛
توضيحات و آ موزش‌های ارائه شده به بيمار و همراهان وی توسط پزشك معالج
• در كليه مراحل مراقبتی بيمار، يک نفر به عنوان پزشک مسئول بيمار مشخص شده و تمام مشاوره ها، درمان ها و مراقبت های لازم با اطلاع و هماهنگی وی انجام مي پذيرد.
• روانپزشک مركز بيمار را ويزيت نموده و وضعيت فعلی و نياز به مداخلات تخصصی روان پزشكی بيشتر را در پرونده مراجع مستند مي‌نمايد.
• هنگام پذيرش، نيازهای خدمت گيرندگان به خدمات مددكاری اجتماعی و توانبخشی توسط كارشناس مددكاری و كارشناس كاردرمان گری مشخص می شوند تا بيماران در حداقل زمان ممكن، حداكثر خدمات مورد نياز را دريافت نمايند.
• يک نفر پرستار با مدرک كارشناسی پرستاری، بيمار را در بخش پذيرش نموده و موارد زير را ثبت می‌نمايد:
-شكايت فعلی بيمار و علت بستری شدن (ساعت و تاريخ پذيرش در بخش)
-ارزيابی پرس کاری شامل: نتايج اصل از ارزيابي سلامت جسمي و روانی بيمار هنگام پذيرش
-برنامه درمانی و كليه بررسی ها و آزمايش‌های درخواست شده توسط پزشک و روانپزشک معالج
-توضيحات و آموزش های پرستار به بيمار و همراهان وی
• در ثبت مستندات در پرونده بيمار (يا ساير گزارش های مربوط به بيمار) حداقل موارد زير رعايت می‌شوند:
-تمام اطلاعات با خودكار، خودنويس يا رواننويس نوشته مي شوند.
-تمام مستندات با خط خوانا ثبت می شوند.
-نام، نام خانوادگی و شماره پرونده بيمار در تمام صفحات پرونده وی ثبت می‌شوند.
-زمان و تاريخ ثبت هريک از اطلاعات وارد شده، مشخص است.
-تمام مستندات پرونده و گزارش های بيمار، امضا و مهر ثبت كننده اطلاعات آمده است.
-هيچ فضای خالی بين سطر پايانی نوشته ها و امضای انتهای آن وجود ندارد.
-در مستندات و گزارش های مربوط به بيماران هيچ گونه وسيله اصلاح كننده و پاک كننده اطلاعات (مانند لاک غلط گير) استفاده نشود.
-در صورتی كه در پرونده بيمار جمله ای اشتباه نوشته شده باشد، روی آن فقط يك خط كشيده شده و بالای آن نوشته می شود " اصلاح شد" و سپس امضا، مهر و سمت فرد همان جا ثبت می شود.
-مستندات مربوط به سير ارزيابی، مراقبت و درمان بیمار و نتايج و گزارش‌های مربوط به آزمايش ها و ... با رعايت توالی زمانی در پرونده بيمار ثبت و نگهداری مي شود.
فرآيندهای مراقبت
• پزشک، روان پزشک، پرستار، روان شناس و ساير افرادی كه در فرآيند مراقبت از بيمار با پزشک مسئول او همكاری می كنند، به منظور تجزيه و تحليل، يكپارچه نمودن، استمرار ارزيابی ها و مراقبت ها با يكديگر مشاركت می‌نمايند.
• برنامه مراقبت به صورت مشترک توسط خدمت گيرنده و تيم کامل درمان تدوين می شود. كليه خدمات، ارزيابی های دارويی و غيردارويی انجام شده در پرونده خدمت گيرنده ثبت می شود.
• كاركنان درمانی واجد صلاحيت، ارزيابی مجدد بيمار را در فواصل زمانی مناسب انجام داده و نتايج را در پرونده وی ثبت می نمايند:
-پيشرفت برنامه مراقبتی طی 24 ساعت اوليه از زمان پذيرش توسط پرستار
-ثبت گزارش های سير درمان توسط پرستار، حداقل يک بار در هر شيفت
-ثبت علائم حياتی و پيگيری انجام به موقع آزمايش ها و ساير اقدامات لازم با توجه به برنامه و دستورات مراقبتی بيمار توسط پرستار
-ثبت روزانه وضعيت بيمار (در صورت لزوم و با توجه به شرايط بيمار، در فواصل زمانی كوتاه تر)، تغييرات برنامه مراقبت يا ساير موارد، توسط پزشک معالج
-ثبت روزانه تفاوت ميان برنامه هاي مراقبتي ثبت شده با اقدامات صورت گرفته توسط پرستار
-نمونه گيری آزمايش های مواد توسط كاردان آزمايشگاه، پرستار يا روانشناس انجام و نتيجه آن در پرونده بيمار ثبت می شود.
• اقدامات مراقبتی براساس برنامه ها و دستورات ثبت شده در پرونده انجام می شود.
• برنامه ريزی ترخيص به صورت مشترک توسط خدمت گيرنده و تيم چندرشته ای صاحب صلاحيت تدوين می‌شود.
• در زمان ترخيص برگه ترخيص به صورت خوانا كامل و مطابق با خط مشی‌ها و روش های مركز تكميل شده و نسخه ای از آن به بيمار تحويل می‌گردد.
• در زمان ترخيص يكی از پرستاران آموزش های لازم در زمينه مراقبت های پرستاری را به شيوه ای ساده و قابل درک به بيمار (در صورتی كه شرايط بيمار اجازه دهد) و همراهان وی ارائه نموده و در پرونده وی ثبت می كند.
• در زمان ترخيص پزشک مسئول بيمار، آموزش‌های لازم در زمينه مراقبت‌های پزشكی را به شی های ساده و قابل درك به بيمار (در صورتی كه شرايط بيمار اجازه دهد .) و همراهان وی ارائه نموده و در پرونده وي ثبت می نمايد.
• زمان مراجعه جهت پيگيری پس از ترخيص در پرونده بيمار ثبت و توسط پرستار، به اطلاع وی (در صورتي كه شرايطش اجازه دهد ) و همراهانش رسانده شود.
پيوند خدمات بستری با مراقبت پس از ترخيص: توصيه هايی برای خدمات استاندارد
• بسته مراقبت پس از ترخيص بايد برای پاسخ به نيازهای مراقبت برنامه ريزيی شده متناسب با خصوصيات فردی بيماران در دسترس باشد. برحسب نوع خدمات ارائه شده در دوره بستری تداوم مراقبت بايد رويكردهای پرهيزگرا و غيرپرهيزگرا را شامل گردد.
• مراكز ارجاع دهنده بيماران بايد قبل و بعد از دوره بستری در تأمين مراقبت‌های لازم به صورت فعال درگير باشند. علاوه بر اين كاركنان خدمات بستری بايد با توجه به موقعيت جغرافيايی مركز یا بخش بستری و تعداد مراكز ارجاع دهنده، هماهنگی‌های لازم برای خدمات پيش از پذيرش و پس از ترخيص را به عمل آورند.
• خدمات بستری برای حمايت از مراجعان در دستيابی به اهداف درمان نياز به انعطاف پذيری بالايی دارند . برای مثال روان شناسان و مددكاران خدمات بستری بايد بيمار را برای پيگيری مشكلات روانی و جسمی خود پس از ترخيص و مراجعه به مراكز درمان پس از ترخيص كمک كنند.
• مدت درمان بايد براساس نياز استفاده كننده خدمات تعيين شود و احتمال دارد در صورت وجود انديكاسيون زمان بستری طولانی تر شود. بر اساس ارزيابی اوليه مدت بستری تعيين و براساس آن برنامه ريزی برای مراقبت پس از ترخيص با مركز ارجاع دهنده يا مراكز تأمين كننده خدمات پيشگيری از عود و بازتواني نزديک محل سكونت بيمار انجام می‌شود.
• اگر بيمار روی درمان نگه‌دارنده با آگونيست تثبيت شود بعد از ترخيص بايد به مركز دارای واحد آگونيست ارجاع شود.
• برای ايجاد شبكه‌های اجتماعی حمايت‌كننده از پرهيز، خانواده استفاده كنندگان خدمات و شبكه اجتماعی آن‌ها بايد در برنامه درمان مشاركت داده شوند.
• شواهدی وجود دارد كه نشان می دهد تداوم بدون وقفه درمان از مرحله بازگيری حمايت شده بستری به يک مركز بازتوانی می تواند نتايج درمان را بهبود بخشد. با توجه به اين موضوع می‌توان با پيشبينی تسهيلات درمان سوءمصرف مواد در مراكز بازتوانی اقامتی محيطی مناسبی برای درمان مراجعان دارای انگيزه و فاقد تاريخچه عوارض درمانی فراهم كرد.
• تأمين خدمات درمان بستری و بازتوانی اقامتی در كنار خدمات سرپايی بايد برای هر منطقه جغرافيايی در نظر گرفته شود.