اعتیاد چیست؟ اعتیاد یکی از معضلات اجتماعی است که می توان به آن مانند یک بیماری نگریست؛ یک بیماری درمان پذیر. البته اول از هر چیز، فرد معتاد باید به ترک اعتیاد رغبت نشان دهد. بیماری اعتیاد وابستگی های روحی و روانی فرد به مواد را در پی دارد؛ از این رو در سال های اخیر معتادانی که قصد ترک مصرف مواد مخدر را دارند، در وهله اول از نظر روانی آماده می شوند. یکی از مسائلی که در ترک اعتیاد نقش مهمی دارد، مصاحبه انگیزشی است.
فردی که قرار است برای ترک مواد مخدر اقدام نماید، باید چنان نسبت به این کار رغبت پیدا کند که عوامل خارجی کمترین تاثیر را بر تصمیم وی داشته باشند. مصاحبه انگیزشی ایجاد نوعی خودانگیختگی و خودباوری برای تغییر رفتار در فرد معتاد است. برای اطلاع از هزینه ترک اعتیاد در بیمارستان با مشاوران ما در ارتباط باشید.
مصاحبه انگیزشی چیست و چه هدفی را دنبال می کند؟
مصاحبه انگیزشی عبارت است از نشست های مداوم با هدف افزایش انگیزه و خودباوری در فرد به کمک روش های سنجش بیمار. مدت زمانی که در هر نشست، صرف مشاوره مراجعه کننده می شود حدودا 30 دقیقه بوده و در صورت نیاز جلسات بعدی هماهنگ می گردد.
طی مصاحبه انگیزشی در ترک اعتیاد، تمامی باورها و شک و تردیدهای فرد بیمار ارزیابی می شود. سپس، درمانگر به دنبال ایجاد یک احساس مثبت برای اقدام داوطلبانه جهت ترک اعتیاد در فرد معتاد خواهد بود و فرد را با مراحل ترک اعتیاد آشنا می کند. سیاست اصلی در مصاحبه انگیزشی، احترام به قدرت اختیار شخص بیمار است تا در نهایت خود فرد به صورت خود مختار و انگیزشی فرایند ترک را آغاز کند.
انگیزش در ترک اعتیاد به چه معنایی است؟
فردی که در صدد ترک یک رفتار نابهنجار نظیر اعتیاد بر می آید، به خصوص در گام های اولیه شروع فرایند، همواره به دنبال تایید و حمایت شدن است. از این رو، انگیزش در ترک اعتیاد نیرویی حمایتگر به اشخاص القا می کند تا روحیه ای مثبت و هدفمند در آن ها ایجاد گردد.
سطح انگیزش در یک فرد مراجعه کننده، تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد. برای مثال، ممکن است برخی اقدامات معنوی، روحیه انگیزشی فرد را تقویت کند و مدتی بعد در اثر یک مشکل بیولوژیکی سطح آن کاهش یابد. بنابراین، حفظ روحیه خودباوری در افراد مبتلا به اعتیاد بحثی مهم تر از ایجاد خود انگیزش به حساب می آید.
نحوه عملکرد روان درمانگر در یک مصاحبه انگیزشی چگونه است؟
یک روان درمانگر موظف است بر اساس اصول روانشناسی به دنبال ایجاد انگیزش در فرد مبتلا باشد. اصلی ترین مساله توجه به نقاط قوت شخص بیمار است. روان درمانگر باید بتواند حین بیان احساسات و درد دل های بیمار، نقاط قوت وی را پیدا کرده و بر روی آن ها تاکید نماید. برای فهم بیشتر مساله به مصاحبه انگیزشی زیر دقت کنید.
تصور کنید فردی تا کنون سه بار برای ترک اعتیاد اقدام کرده است. با این حال، مدت کوتاهی پس از هر بار ترک، دوباره به مصرف روی آورده است. او در جلسه ای که با روان درمانگر دارد این مطلب را با نا امیدی بیان می کند. در اصل، تصور او از خودش یک انسان ناتوان در ترک اعتیاد است.
حالا روان درمانگر می تواند به سه بار اقدام برای ترک او اشاره کرده و آن را یک گام بزرگ جلوه دهد. همچنین، باید بر این نکته تاکید کرد که اگر انگیزه ای قوی تر داشته باشد، می تواند با همکاری دوستان و هم دردهایش، این بار فرایند ترک اعتیاد خود را به پرهیز نهایی برساند. طی مصاحبه انگیزشی روان درمانگر باید بر موارد زیر تاکید داشته باشد:
• حمایت کردن
• توانمند ساختن
• تاکید بر خود کارآمدی
• تشویق به دیدگاهی مثبت نگر
در مصاحبه انگیزشی چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
روان درمانگر در حین مصاحبه انگیزشی باید نکات زیادی را رعایت کند. در واقع، لازم است در حین مصاحبه با فرد بیمار نکات صحیح را به طور نامحسوس به وی آموزش داده و یا یادآوری نماید. برخی از نکات مهم در مصاحبه انگیزشی عبارتند از:
احترام به تصمیم های بیمار
برای مثال ممکن است بیمار اعلام کند که نمی خواهد همسرش از وضع وی خبردار شود. در این موارد، روان درمانگر باید به تصمیم وی احترام بگذارد. هر چند باید او را متوجه سازد که اگر همسرش بداند، درمان قوی تر پیش خواهد رفت.
پرهیز از برچسب به بیمار
اگر بیمار در ابتدای کار نتواند به وسوسه ها غلبه کند، روان درمانگر به هیچ عنوان نباید علنا از درمان وی خود را ناراضی نشان دهد.
پرهیز از انفرادی کردن درمان
یک درمان موفق درمانی است که به طور خاص برای خود شخص برنامه ریزی شود. قرار نیست درمانی که برای یک شخص نتیجه مثبت داشته، برای دوست او نیز مناسب باشد.
شرکت کردن بیمار در برنامه درمانی
برنامه ریزی برای درمان باید با همکاری خود بیمار انجام گیرد تا بیشترین همکاری و رغبت را نشان دهد.