گروه درمانی ترک اعتیاد شیوه ای از روش های ترک اعتیاد به حساب می آید که از سال 1940 به کار گرفته شد. گروه درمانی این امکان را برای شخص فراهم می کند تا با افراد هم درد خود به صحبت و مشورت بپردازد. حل مشکلات به کمک افراد هم درد، احساس امنیت روانی و حمایت از جانب دیگران را در فرد زنده نگه می دارد. کاربرد گروه درمانی در زمینه ترک اعتیاد از اهمیت بالایی برخوردار است.
گروه درمانی یکی از خدمات کلینیک ترک اعتیاد نگین است که این امکان را برای شما یا عزیزان تان فراهم می کند تا در فضایی دوستانه و د ر کسانی که درد شما را با تمام وجود می فهمند، با غول اعتیاد مبارزه کنید. برا آشنایی کامل با مراحل ترک اعتیاد به روش گروه درمانی این مطلب را مطالعه کنید.
پروتکل گروه درمانی اعتیاد
گروه درمانی ترک اعتیاد فرایند خاص خود را دارد که به آن پروتکل گروه درمانی اعتیاد می گویند. بر اساس این پروتکل، افراد باید برای حل مشکل خود مراحل زیر را اجرا نمایند:
- گام اول: افرادی که برای گروه درمانی جلسه تشکیل می دهند، تجربیات خود را در یک زمینه خاص به اشتراک می گذارند.
- گام دوم: گروه تشکیل شده برای گروه درمانی حداقل 3 یا 4 عضو دارد. تعداد افراد گروه می تواند به بیش از 12 نفر نیز برسد.
- گام سوم: تعداد جلسات گروه درمانی ترک اعتیاد متغیر است؛ با این حال معمولا یک یا دو جلسه در طول هفته برگزار می گردد. مدت زمان هر جلسه نیز عمدتا از یک تا دو ساعت تعیین می شود.
- گام چهارم: گروه های مخصوص گروه درمانی ترک اعتیاد با اهداف خاصی (حمایتی، روحی، تربیتی، افزایش مهارت ها) تشکیل می شوند. موضوع یک گروه درمانی را پزشک معالج باید مشخص کند.
یک نمونه گروه درمانی اعتیاد
ایجاد «وسوسه» در بحث ترک اعتیاد موضوعی است که می تواند فرایند درمان را در همه افراد متزلزل کند. ضمن برگزاری یک گروه درمانی ترک اعتیاد، اشخاص می توانند برای مبارزه با این حس مخرب راه حل هایی را بیابند. مراحل انجام این گروه درمانی به شرح زیر است.
مرحله اول: تعریف وسوسه بر اساس نظر افراد حاضر در گروه
طی این مرحله یک تعریف کلی برای وسوسه تعیین می گردد: وسوسه عبارت است از تجربه درونی در مورد انجام یک عمل. فرایند وسوسه 3 ویژگی اصلی دارد:
- آگاهانه است و به تدریج شکل می گیرد.
- با ایجاد رغبت و کشش همراه است.
- در نهایت منجر به انجام یک فعل یا مصرف مواد می گردد.
مرحله دوم: بررسی عوامل ایجاد وسوسه از دید افراد حاضر
بر اساس نظر افراد حاضر در گروه درمانی ترک اعتیاد، عوامل مختلفی در ایجاد وسوسه دخالت دارند. اصلی ترین عوامل بیرونی عبارت اند از:
- تمامی اشخاصی که مصرف مواد را در ذهن فرد تداعی می کنند؛ فروشنده و مصرف کننده از جمله آن ها هستند.
- وسایل و لوازمی که در حین مصرف مواد از آن ها استفاده می شده است.
- مکان هایی که شخص برای مصرف مواد در آن جا ساکن بوده یا به آن جا مراجعه می کرده است.
عوامل درونی ایجاد وسوسه نیز نقش مهمی دارند. برخی از این فاکتورها عبارت اند از:
- مشکلات فردی و خانوادگی
- هیجانات ناشی از روزمرگی ها مانند غم، اضطراب، شادی و خشم
- ایجاد مشکلات شغلی و تلاش برای نادیده گرفتن آن ها
مرحله سوم: تخمین زمان بین ایجاد وسوسه تا انجام عمل
افراد حاضر در گروه درمانی اعلام کردند که بین 10 ثانیه تا 5 دقیقه گرفتار وسوسه شده و در نهایت عمل را انجام می دهند.
مرحله چهارم: ارائه راه حل و مهارت برای کنترل وسوسه
برای شکست وسوسه و پرهیز از انجام عمل مخرب از مهارت های روانی زیر می توان استفاده کرد. این راه کارها در گروه درمانی ترک اعتیاد ارائه گردیده است.
- به کار بردن کش
یک کش را دور مچ خود بیندازید. در هنگام ایجاد وسوسه این کش را کشیده و رها کنید؛ به طوری که درد ایجاد شود. همین درد می تواند ذهن را از وسوسه ایجاد شده منحرف سازد. - استفاده از دوش آب سرد
برای از بین بردن افکار مخرب و وسوسه، دوش آب سرد گزینه مناسبی است. در اصل، به هنگام ایجاد وسوسه باید به زیر دوش آب سرد رفته و تا زمان قطع افکار در زیر آب بمانید. - ترک کردن محل وسوسه
محلی که در آن وسوسه انجام فعل مخرب ایجاد می شود را ترک کنید. تنها ماندن خود می تواند شدت وسوسه را افزایش دهد. - در دست گرفتن یخ
لمس یخ می تواند وسوسه را از بین ببرد. لازم است یخ را تا زمان از بین رفتن وسوسه در دست نگه دارید.
انواع گروه درمانی در ترک اعتیاد
انواع روش های مختلف گروه درمانی ترک اعتیاد وجود دارد که به نیاز افراد بستگی دارد. روش های اصلی عبارت اند از: گروه درمانی بر مبنای آموزش، گروه درمانی بر مبنای درمان.
گروه درمانی ترک اعتیاد در هر کدام از این روش ها می تواند گنجانده شود. فرد در حال ترک، برای درمان مشکل خود و یا کسب مهارت در کنترل موقعیت ها، به هر دو روش نیاز پیدا خواهد کرد. برای آشنایی بیشتر با گروه درمانی ترک اعتیاد، بستری ترک اعتیاد و نحوه دقیق انجام آن در بیمارستان ترک اعتیاد اصفهان با ما تماس بیرید.
نمونه گزارش گروه درمانی
برگزاری جلسات گروه درمانی ترک اعتیاد، برای افرادی که درگیر این معضل هستند، بسیار مفید و موثر است. در هر جلسه گزارشی تهیه می‌شود که شامل موضوع جلسه، شرح جلسه، خلاصه بحث‌های جلسه و در نهایت تعداد شرکت کنندگان است. برای مثال در ادامه به شرح جلسه‌ای تحت عنوان مدیریت وسوسه می‌پردازیم.
ابتدا افراد برگذار کننده جلسه، باید فضایی امن و مملو از آرامش ایجاد کنند تا افراد بتوانند در این فضا، تجربیات شخصی که در موقعیت‌های وسوسه کننده نسبت به مصرف مواد داشته‌اند را بیان کنند. در ادامه با توجه به تجربیات گفته شده، راهکارهای مناسبی ارائه می‌شود و افراد می‌توانند بر اساس روحیات خود، از این راهکار‌ها استفاده کنند.
مثلا یکی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با وسوسه مصرف مواد مخدر، استفاده از تکنیک‌های حواس پرتی است که می‌توانید آن را به صورت اصولی اجرا کنید. همچنین در این جلسه توصیه می‌شود که در چنین مواقعی که درگیر وسوسه هستید، با سایر افراد گروه خود که هدف مشترکی دارید، تماس بگیرید. این کار باعث ایجاد انگیزه ترک اعتیاد می‌شود. گزارشی که از این جلسه تهیه می‌شود باید حتما شامل چالش‌های مشترکی که افراد درگیر آن هستند و پیشنهاداتی برای جلسات آینده باشد.
این گزارش‌ها به منظور بررسی میزان اثرگذاری جلسات است و با استفاده از آن‌ها، می‌توانید راهکارهای متنوعی برای پیشرفت افراد شرکت کننده در جلسه ارائه کنید.
لیست موضوعات گروه درمانی اعتیاد
افراد حاضر در جلسات گروه درمانی ترک اعتیاد، معمولا درگیر مشکلات روحی و جسمی مختلفی هستند که این مشکلات نیز باید در جلسات مطرح شوند. جلسات گروه درمانی به رفع مشکلات روحی و روانی افراد پس از ترک اعتیاد، کمک می‌کند و باعث می‌شود آن‌ها با رفتارهای فردی و اجتماعی سالم به جامعه و خانواده بازگردند. برای این منظور، معمولا موضوعات زیر در جلسات گروه درمانی مطرح می‌شوند:
- پیدا کردن چیستی و معنای زندگی پس از ترک اعتیاد
- کنترل وسوسه مصرف مجدد مواد مخدر
- یافتن عزت نفس و یادگیری اصول مراقبت از خود
- آشنایی با الگوهای رفتاری که منجرب اعتیاد می‌شوند و تلاش برای دوری از آن‌ها
- یافتن روتین سبک زندگی مناسب به منظور پیشگیری از اعتیاد مجدد
- کنترل استرس، اضطراب و احساسات منفی
- بهبود روابط اجتماعی سالم
توجه داشته باشید که این موارد فقط بخشی از موضوعات ذکر شده در جلسات گروه درمانی است که هر جلسه از آن، به یک موضوع اختصاص می‌یابد. چنین روندی باعث ایجاد تنوع شده و افراد را به سمت جلسات جذب می‌کند. جلسات گروه درمانی، نه تنها باعث ترک اعتیاد افراد مبتلا می‌شود، بلکه به آن‌ها کمک می‌کند تا تمام اثرات منفی که اعتیاد بر روی جنبه‌های مختلف زندگی آن‌ها گذاشته است نیز برطرف گردد.
خدمات گروه درمانی ترک اعتیاد
برگزارکنندگان جلسات گروه درمانی ترک اعتیاد، علاوه بر برگزاری جلسات گروهی، خدمات ویژه دیگری نیز ارائه می‌دهند. این خدمات به منظور ارتقا کیفیت زندگی افراد و ثبات درمان اعتیاد آن‌ها ارائه می‌شود. از جمله خدمات گروه درمانی ترک اعتیاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی تعیین سطح نیازهای درمانی افراد مبتلا به اعتیاد
- ارائه آموزش‌های لازم به خانواده فرد مبتلا جهت حمایت از او در طی روند درمان
- برگزاری جلسات مشاوره فردی به منظور بررسی و درمان مسائل خصوصی افراد
- طراحی نقشه راه مناسب برای پس از درمان و جلوگیری از عود مجدد
- اجرای وبینارهای آموزشی در زمینه توسعه فردی، کنترل استرس و اضطراب و مهارت‌های زندگی و ارتباطی
متخصصان با تجربه‌ای که در این مراکز مشغول فعالیت هستند، همواره تلاش می‌کنند که جلسات گروهی و فردی را با یک برنامه دقیق و مستمر برگزار کنند و با همکاری افراد مبتلا و یاری خداوند، بهترین نتیجه درمانی را به دست آورند.