رابطه اعتیاد و خودکشی

یکی از دلایل اصلی مرگ و میر بخصوص در جوانان خودکشی است که بیشتر این افراد مبتلا به افسردگی هستند. مصرف مواد مخدر با افسردگی ارتباط مستقیمی دارد. در واقع شایع ترین اختلال بین افراد معتاد افسردگی است و بیشتر افراد معتاد این اختلال را تجربه کرده اند. از نظر علمی این موضوع اینگونه توجیه می شود که مواد مخدر تاثیرات مخربی روی مغز دارند و در طولانی مدت می توانند عملکرد آن را مختل کنند. همین موضوع سبب می شود فرد دچار افسردگی شود. افراد معتاد مستعد خودکشی هستند و این عمل بین معتادان 20 برابر بیشتر از دیگر افراد جامعه اتفاق می افتد. طبق آمار و گزارشات به دست آمده 15% افرادی که انواع مواد مخدر را مصرف می کنند افسردگی مزمن دارند و اقدام به خودکشی می کنند.
اعتیاد چیست؟ مصرف مداوم مواد مخدر عوارض بسیاری دارد که با مصرف هر یک از آن ها روح و جسم فرد مصرف کننده دچار آسیب جدی می شود، گاهی این آسیب ها جبران ناپذیر هستند و فرد دچار اوردوز می شود.
اغلب خانواده ها و اطرافیان افراد معتاد درگیر مسائل ظاهری هستند و مسئله خودکشی را نادیده می گیرند. از نظر علمی خودکشی و افسردگی از هم جدا هستند اما رابطه تنگاتنگی با هم دارند و افسردگی می تواند افکار خودکشی را در فرد به وجود بیاورد. مصرف ماده مخدر به تنهایی نمی تواند فکر خودکشی را در فرد مصرف کننده ایجاد کند و افراد معتادی که خودکشی کرده اند الزاما تحت تاثیر مواد نبوده اند، اما افسردگی، اعتیاد و خودکشی با هم در ارتباط هستند و یکدیگر را تقویت می کنند.
از آن جایی که اعتیاد زندگی فردی را مختل می کند، می تواند سبب فروپاشی رابطه خانوادگی و از بین رفتن جایگاه خانوادگی، شغلی و اقتصادی شود که این موضوع اقدام به خودکشی را افزایش می دهد. طبق مقالات و گزارشات مطالعه شده 20 تا 65 درصد افراد معتاد برای یک بار اقدام به خودکشی کرده اند که برای پیشگیری از این اتفاق باید در اسرع وقت به دنبال راه مناسبی برای ترک اعتیاد بود.

عوامل خطر شایع در خودکشی و اعتیاد

بهتر است این نکته را در نظر داشته باشید که تنها یک عامل نمی تواند باعث خودکشی شود و باید چند عامل با هم بروز کنند تا فرد اقدام به خودکشی کند. به عنوان مثال عواملی مانند اختلالات افسردگی و اعتیاد می توانند افکار خودکشی را در فرد به وجود بیاورند اما این موارد برای تمامی افراد صادق نیست و ممکن است فردی قصد پایان دادن به زندگی خود را نداشته باشد.

• ژنتیک: یکی از عوامل مهم در سوء مصرف مواد مخدر و افکار خودکشی ژنتیک است. طبق تحقیقاتی که انجام شده است ژنتیک احتمال استفاده از مواد مخدر و اعتیاد را افزایش می دهد، به عنوان مثال افرادی که سابقه خانوادگی مصرف مواد مخدر را دارند بیشتر در معرض اعتیاد هستند. این موضوع در مورد بروز افکار خودکشی نیز صدق می کند به گونه ای که اگر در خانواده سابقه خودکشی وجود داشته باشد، اقدام به خودکشی در فرد بیشتر می شود. علاوه بر این موارد ژنتیک می تواند اختلالات افسردگی را نیز افزایش دهد.
• سابقه خودکشی: مهم ترین و تاثیرگذارترین عاملی که خطر خودکشی را زیاد می کند، سابقه خودکشی است. فردی که در گذشته اقدام به خودکشی کرده است احتمال تصمیم دوباره به خودکشی در آن بیشتر می شود. عواملی مانند اعتیاد، قطع رابطه، مشکلات اقتصادی و ... می توانند افکار خودکشی را در فردی که سابقه خودکشی داشته بیشتر کنند.
• سیستم مغز: مواد مخدر به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی مغز را تحت تاثیر قرار می دهند و آن را دچار اختلال می کنند از این رو فعالیت های لذت بخش دیگر برای آن ها مفرح نیست و مصرف مواد مخدر دغدغه اصلی آن ها می شود و برای کار دیگری فکر نمی کنند. با این تفاسیر فرد پس از اقدام به خودکشی به عواقب آن فکر نمی کند و نمی تواند تصمیم عاقلانه ای بگیرد. در بیشتر موارد فکر به خودکشی و اقدام به آن کمتر از 15 دقیقه طول می کشد که این نوع خودکشی در افراد معتاد بسیار شایع است.
• ویژگی شخصیتی: افراد معتاد و افسرده بیشتر دچار شخصیت تکانشی هستند که همین موضوع سبب می شود اقدام به خودکشی افزایش پیدا کند. در برخی موارد ممکن است ژن های محافظتی خطر مصرف مواد مخدر را کاهش دهد و اقدام به خودکشی نیز کمتر شود.

پیشگیری از خودکشی معتادان

یکی از دردناک ترین عوامل از دست دادن عزیران خودکشی است زیرا بیشتر اطرافیان بر این باورند که می توانستند از این امر جلوگیری کنند از این رو ممکن است دچار احساس گناه شوند. البته این باور غلط است و نباید کسی خودش را سرزنش کند، اما در صورت دیدن علائم افسردگی، اعتیاد و فکر به خودکشی در اطرافیان باید به دنبال درمان سریع برای آن فرد باشید.
همانطور که در بالا گفته شد درمان اعتیاد می تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از اعتیاد داشته باشد زیرا با این کار افسردگی نیز تا حدودی رفع می شود در نتیجه درمان اعتیاد مهم ترین اقدام برای جلوگیری از خودکشی است.
علاوه بر این اطرافیان و نزدیکان فردی که افکار خودکشی دارد باید با اون صادقانه ارتباط برقرار کنند و تا حد امکان وسایل خطرناک و اعتیاد آور را از او دور کرد. حمایت، مشاوره و روانشناسی، محبت اطرافیان و ... مهم ترین راه ها برای پیشگیری از خودکشی هستند.
متخصصان ما در کلینیک ترک اعتیاد نگین به شما و نزدیکان تان کمک می کنند تا با درک درست رابطه اعتیاد و خودکشی جلو این موضوع را بگیرید. برای دریافت نوبت مشاوره روانشناسی اعتیاد همین حالا با ما تماس بگیرید.