به منظور اینکه فردی بتواند از دام اعتیاد نجات یابد، لازم است از مراقبت های پس از ترک اعتیاد بهره مند شود. فردی که به مواد مخدر وابسته است، برای ترک کردن لازم است علاوه بر داشتن انگیزه و هدف شخصی، از حمایت های خانواده و نزدیکان خود نیز برخوردار باشد.
مسئله ای که همواره اطرافیان فرد بیمار اعتیاد با آن درگیر هستند، نوع مراقبتی است که پس از ترک اعتیاد باید از بیمار صورت بگیرد. به این ترتیب پیگیری و مراقبت از بیمار پس از ترک اعتیاد بسیار اهمیت پیدا می کند؛ زیرا اگر این کار به درستی انجام نشود، احتمال بازگشت فرد بیمار به استفاده از مواد اعتیادآور بالا می رود.
در این مبحث قصد داریم راجع به نقش خانواده ها در حمایت از بیماران اعتیاد و کمک به آن ها برای درمان و ترک اعتیاد، بیشتر صحبت کنیم.
چه خانواده هایی مانع درمان اعتیاد می شوند؟
درمان اعتیاد بدون پیگیری و مراقبت های پس از ترک اعتیاد، امکان پذیر نیست. با وجود اینکه اقدام به سم زدایی و پاکسازی جسمانی مهم است، اما مراقبت و پیگیری پس از آن، مرحله ای حیاتی و حساس است که باید توسط خانواده ها انجام شود.
نوع عکس العمل خانواده ها در برابر اعتیاد و فرد بیمار، تاثیر مستقیمی بر روند درمان، مراقبت های بعد از ترک و بازگشت مجدد فرد بیمار به دام اعتیاد دارد. بنابراین به جرات می توان اولین عاملی که افراد بیمار را درگیر اعتیاد می کند، بنیان خانوادگی آشفته و دارای استرس عاطفی به شمار آورد.
خانواده هایی که رفتارهای ناسازگارانه دارند، به نوعی خانواده معتادساز شناخته می شوند. به این معنا که اعتیاد را نه به عنوان بیماری، بلکه ناشی از اختیار فرد بیمار می دانند. آن ها همچنین مصرف مواد توسط بیمار را انکار می کنند. بنابراین خود را دچار نوعی عذاب وجدان می کنند و مسئولیت اعتیاد بیمار را بر گردن می گیرند.
رفتار خانواده با فرد درمان شده باید چگونه باشد؟
خانواده بیمار اعتیاد لازم است در وهله اول اعتیاد را به عنوان یک بیماری بشناسند که نیاز به درمان و مراقبت های پس از ترک اعتیاد دارد. پس از آن، او را نسبت به عواقب بازگشت به اعتیاد آگاه سازند و روند تشویق بیمار به پاک ماندن را در پیش بگیرند.
خانواده باید این اطمینان را به فرد بیمار بدهند که همواره در این مسیر او را پشتیبانی و حمایت خواهند کرد و به او انگیزه کافی برای پاک ماندن بدهند. همچنین لازم است فرد وابسته به اعتیاد را در جلساتی که به منظور روان درمانی و مراقبت بعد از ترک برگزار می شوند، همراهی نمایند.
خانواده باید عواملی که بیمار را تحریک می کنند تا مجددا به اعتیاد روی آورد، از بین ببرند. علاوه بر این در زمان هایی که فرد وسوسه می شود مواد مخدر مصرف کند، خانواده باید با او صحبت کنند و این افکار را به صورت غیرمستقیم از ذهن او خارج نمایند.
نقش خانواده درمانی در ترک اعتیاد و کارهایی که لازم است انجام دهد
خانواده درمانی یکی از مراحل مهم و اساسی در درمان و مراقبت های پس از ترک اعتیاد است. با توجه به اینکه روند درمان و ترک اعتیاد پروسه ای پرچالش و مشکل است، لازم است بیمار از حمایت های خانواده برخوردار باشد.
درواقع پشتیبانی خانواده از فرد بیمار، احتمال موفقیت روند ترک را به طور قابل توجهی افزایش می دهد. به این ترتیب لازم است همه اعضای خانواده در جلسات خانواده درمانی شرکت کنند. متخصص روان درمانی در جلسات خانواده درمانی به اعضای خانواده کمک می کند بتوانند با ایجاد روابط دلسوزانه و محکم، از یکدیگر حمایت کنند.
به این ترتیب تغییراتی مفید در فضای خانواده ها ایجاد می شود و این موضوع سبب بهبود روند درمانی فرد وابسته به مواد اعتیادآور می شود. در این جلسات، مشاوران به خانواده ها کمک می کنند تا به شناسایی نقاط قوت خود اقدام نمایند و از آن ها در جهت نجات عزیزشان از دام اعتیاد بهره ببرند.
مزایای خانواده درمانی در ترک اعتیاد
خانواده درمانی به منظور درمان و مراقبت های پس از ترک اعتیاد بسیار کاربرد دارد. این روش به افراد خانواده کمک می کند استرس و درماندگی آن ها کاهش پیدا کند. به این ترتیب محیط خانه آرام تر خواهد شد و آرامش خانه به بیمار نیز منتقل می شود.
با کمک گرفتن از خانواده درمانی، اعضای خانواده احساس اتحاد بیشتری می کنند و برای رسیدن به یک هدف با یکدیگر متحد می شوند. هدف آن ها درمان فرد بیماری است که یکی از عزیزان و اعضای خانواده آن هاست. با دستیابی به این هدف، آرامش و سلامتی مجددا به خانواده آن ها بازمی گردد.
به دلیل تاثیرات مخربی که اعتیاد بر احساسات و عواطف اعضای خانواده دارد، لازم است فردی به عنوان مشاور وارد شود و با راهنمایی های خود، روابط بین افراد خانواده را بهبود ببخشد. همچنین در این روش برای اعضای خانواده فرصتی فراهم می شود تا بتوانند نیازهای خود را بیان کنند و با شناخت یکدیگر، روابط آن ها بهبود پیدا کند.
جمع بندی
همانطور که به آن اشاره کردیم، در پروسه ترک اعتیاد علاوه بر سم زدایی و پاکسازی جسمانی از اعتیاد، پیگیری و مراقبت های پس از ترک اعتیاد نیز اهمیت فراوانی دارد. با توجه به اینکه اعتیاد باعث ایجاد مشکلات شخصی زیادی می شود، فضای خانه و روابط افراد خانواده را نیز با مشکلات عدیده ای روبرو می کند.
به منظور ترک اعتیاد موفق، لازم است همه اعضای خانواده و نزدیکان فرد بیمار در این روند مداخله کنند و به بیمار برای ترک کمک کنند. وجود متخصصانی که در کلینیک های معتبر به خانواده درمانی می پردازند، کمک می کند اعضای خانواده شناخت بهتری از یکدیگر پیدا کنند و با آرامش در جهت حل مشکلات قدم بردارند.
یکی از کلینیک های معتبر و شناخته شده که به افراد بیمار در زمینه درمان و مراقبت های پس از ترک اعتیاد کمک شایانی می کند، کلینیک نگین است. در این کلینیک با سایت نگین به بیمار و خانواده او قدرت غلبه بر اعتیاد می دهند و با جلسات خانواده درمانی اتحاد و همدلی را بین اعضای خانواده برقرار می کنند.