سیگار برقی یا سیگار الکترونیکی در واقع وسیله ای است برای شبیه سازی مصرف دخانیات. این سیگار به گونه ای طراحی شده است که با ایجاد بخار، بو، طعم و مزه خاص احساس سیگار کشیدن واقعی را ایجاد می کند با این تفاوت که همانند سیگار واقعی ضرر زیادی برای فرد ندارد. سازندگان سیگارهای الکترونیکی تمام تلاش خود را کرده اند که زیان سیگار واقعی را در این سیگار به حداقل برسانند تا سلامت بیشتری داشته باشند. این وسیله برای ترک سیگار طراحی شده است که در کاهش مرگ و میر و بیماری های ناشی از مصرف دخانیات تا حدی موثر بوده است. البته باید به این موضوع توجه کرد که افراد غیر سیگاری در صورت استفاده از سیگارهای الکترونیکی در معرض اعتیاد به نیکوتین قرار خواهند گرفت. این سیگار برای اولین بار در کشور چین تولید و سپس به تمام جهان صادر شد. سیگار الکترونیکی مورد توجه بیشتر افراد قرار گرفته و همین موضوع سبب کاهش فروش سیگار واقعی شد از این رو برخی از تولید کنندگان بزرگ سیگار در جهان اقدام به تولید سیگار الکترونیکی کردند و در این زمینه پیشرفت های بسیاری کسب کردند که سبب افزایش سرمایه گذاری برای تولید سیگار برقی شد.
با توجه به محبوبیت و افزایش مصرف سیگارهای الکترونیکی مطالعات در این زمینه بیشتر شده است و محققین به دنبال مزیت ها و خطرهای احتمالی این نوع سیگارها هستند. در مقالات ارائه شده و تحقیقاتی که انجام شده ایمن بودن سیگار برقی به اثبات نرسیده است اما عدم وجود مواد شیمیایی مضری که در سیگار واقعی وجود دارند می تواند آسیب حداقلی آن را تایید کند. در کاغذ، فیلتر و توتون سیگار معمولی 4000 ماده شیمیایی مضر وجود دارد که این مواد در سیگار برقی وجود ندارند اما این سیگار عاری از مواد شیمیایی نیست و می تواند تا حدی به مصرف کنندگان آسیب برساند. برخی معتقد هستند سیگارهای الکترونیکی می توانند میل به سیگار کشیدن را کاهش دهند.
آیا سیگار الکترونیکی برای ترک سیگار مناسب است
همانطور که در بالا گفته شد سیگارهای الکترونیکی حاوی نیکوتین و طعم دهنده هایی هستند که به افراد این امکان را می هند به جای دود، بخار نیکوتین را استنشاق کنند با توجه به این موضوع با استفاده از این سیگار ها دیگر توتونی سوخته نمی شود و فرد مصرف کننده در سطحی که دچار بیماری های مرتبط با دخانیات باشد قرار نمی گیرد. برخی از افراد معتقد هستند که استفاده از سیگارهای الکترونیکی می تواند در ترک دخانیات تاثیر بسیاری داشته باشد اما باید به این نکته توجه کرد که افراد به نیکوتین سیگارهای الکترونیکی وابسته می شوند. با توجه به این تعاریف این سوال پیش می آید که آیا سیگار الکترونیکی برای ترک دخانیات موثر است یا خیر؟ کلینیک ترک اعتیاد نگین یکی از مراکز تخصصی است که در این زمینه فعالیت می کند. این مرکز با مطالعات و آزمایشاتی که انجام داده است به این نتیجه رسید که سیگارهای الکترونیکی می توانند تا حدی به افراد در ترک سیگار کمک کنند اما ممکن است این ترک موقتی باشد. در کل برای ترک دخانیات تنها پشتیبانی و مشاوره کافی نیست و برخی امکانات مانند سیگارهای الکترونیکی می توانند به افراد برای ترک سیگار کمک کند. طبق نظر روانشناسان و متخصصین مرکز ترک اعتیاد نگین نمی توان به طور قطع سیگار الکترونیکی را عامل ترک دانست زیرا ترک دخانیات می تواند در هر فرد متفاوت باشد اما استفاده از سیگارهای الکترونیکی حاوی نیکوتین نسبت به مدل های بدون نیکوتین در ترک دخانیات موثرتر است.
در کل به صورت علمی هیچ شواهدی مبنی بر تاثیر صد درصدی سیگار الکترونیکی برای ترک سیگار وجود ندارد.
سیگار الکترونیکی یا ویپ چیست و چه عوارضی دارد
امروزه تمامی افراد از ضرر و خطرات سیگار مطلع هستند اما با این حال روز به روز تعداد افراد سیگاری بیشتر می شود در نتیجه سلامت بیشتر افراد در خطر است. ترک سیگار کار دشواری نیست و در مرکز ترک اعتیاد نگین با مشاوره و راهنمایی های صحیح به آسانی انجام می شود، با این حال چندین سال است سیگارهای الکترونیکی را برای ترک سیگار به بازار روانه کرده اند. این وسیله بگونه ای طراحی شده که حس سیگار کشیدن را به فرد القا می کند. این سیگارها در انواع شکل و اندازه تولید می شوند. سیگار الکترونیکی یا ویپ دهانه ای شبیه سیگار دارد که به وسیله اتومایزر و گرم کننده هایی که با باتری شارژ می شوند شروع به کار می کند. کار گرم کننده این است که نیکوتین مایع موجود در سیگار را به بخار تبدیل کند و بخار ایجاد شده همانند سیگار به ریه ها وارد می شود. زمانی که فرد مصرف کننده نفس را به بیرون می دهد بخاری ظاهر می شود که به سرعت پراکنده می شود. در سیگارهای الکترونیکی هیچگونه تنباکویی استفاده نمی شود پس دودی تشکیل نمی شود در نتیجه فرد دچار مسائل ثانوی دود برای سلامتی نمی شود. استفاده از سیگارهای الکترونیکی ممکن است به جای ترک، عادت مصرف نیکوتین را افزایش دهد و از آن جایی که نیکوتین یک ماده مخدر است امکان آسیب رساندن به سلامت فرد را دارد. طبق تحقیقات جهانی که صورت گرفته رادیکال های آزاد سیگار الکترونیکی یک درصد از سیگار معمولی کمتر است و نمی توان آن را جایگزین سالمی برای سیگار معرفی کرد زیرا ضرر و زیان هایی نیز دارد. بخار این سیگارها صرفا بخار آب نیست و حاوی نیکوتین است در نتیجه می تواند به سلامت افراد آسیب وارد کند.
عوارض سیگار الکترونیکی
همانطور که اشاره شد این سیگارها دارای نیکوتین هستند و مصرف زیاد این ماده می تواند سلامتی افراد را به خطر بیاندازد و عوارضی به همراه داشته باشد، بیماری های مرتبط با نیکوتین شامل افزایش فشار خون، زخم معده، افزایش کلسترول، ایسکمیک قلبی، سرعت بخشیدن به بیماری عروق کرونری و .... است. در واقع نیکوتین شامل مواد زیان آوری است که می تواند سبب همودینامیک قلب و عروق شود همچنین سبب تضعیف عملکرد اندوتلیال عروق شود و مقاومت به انسولین را افزایش دهد. علاوه بر این سیگارهای الکترونیکی ممکن است عوارض زیر را به همراه داشته باشند:
- ایجاد مسمومیت
- اختلال در بلع و تنفس
- سردرد و سرگیجه
- افزایش ضربان قلب
- افسردگی و ...
آیا سیگار الکترونیکی به اندازه سیگار معمولی خطرناک است
همانطور که در بالا اشاره شد این سیگارها بی خطر نیستند و قرار گرفتن در معرض بخار آن ها می تواند به بدن آسیب وارد کند. طبق تحقیقات انجام شده مصرف سیگار الکترونیکی 90% کمتر از مصرف سیگار معمولی می تواند افراد را در معرض مواد سرطانزا قرار ده با اینحال هنوز اطلاعات دقیقی مبنی بر بی ضرر بودن سیگار الکترونیکی نسبت به سیگار معمولی وجود ندارد.