ترک سیگار چند درصد قند خون را پایین می آورد

بر اساس مطالعات تخصصی و بالینی، ترک سیگار می‌تواند در طی ۲ تا ۸ هفته باعث کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قند خون (به ویژه گلوکز ناشتا) و بهبود قابل توجه حساسیت به انسولین شود. این میزان کاهش، تأثیر مستقیمی بر کنترل بهتر دیابت و کاهش دوز داروهای مربوطه دارد.
در مرکز ترک اعتیاد نگین، ما بر این باوریم که پاکی از نیکوتین، اولین گام برای یک زندگی سالم‌تر است. برای تحلیل دقیق‌تر و عمیق‌تر رابطه سیگار و قند خون و تاثیر سیگار بر قند خون، پیشنهاد می‌کنیم پادکست زیر را گوش کنید.

رابطه بین سیگار کشیدن و دیابت چیست؟

ارتباط میان سیگار کشیدن و دیابت یک رابطه دوطرفه و پیچیده است. سیگار نه تنها خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را تا حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهد، بلکه کنترل قند خون را در افراد دیابتی نیز به شدت دشوار می‌سازد.

در webmd آمده است:
نیکوتین موجود در سیگار می‌تواند سطح قند خون را افزایش دهد. این افزایش قند خون می‌تواند کنترل دیابت را دشوارتر کرده و نیاز به انسولین را افزایش دهد.

سیگار قند را بالا میبرد یا پایین

سیگار قند خون را بالا میبرد یا پایین؟ پاسخ قطعی به این سوال که سیگار قند را بالا میبرد یا پایین، این است که سیگار باعث افزایش سطح قند خون می‌شود. نیکوتین به سرعت وارد جریان خون شده و با تحریک غدد فوق کلیوی، ترشح هورمون‌های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول را بالا می‌برد. این هورمون‌ها به بدن سیگنال می‌دهند که گلوکز بیشتری تولید کند و در نتیجه، قند خون افزایش می‌یابد. همچنین، مقاومت به انسولین نیز در افراد سیگاری افزایش پیدا می‌کند که در ادامه به تفصیل توضیح داده می‌شود.

نیکوتین چگونه باعث افزایش قند خون می‌شود؟

ماده اصلی مقصر در سیگار، یعنی نیکوتین، به طور مستقیم بر روی هورمون‌های بدن تأثیر می‌گذارد. نیکوتین به محض ورود، باعث ترشح هورمون‌های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول می‌شود. تاثیر نیکوتین بر قند خون این است که این هورمون‌ها به کبد دستور می‌دهند که گلوکز بیشتری را وارد جریان خون کند و به این ترتیب، سطح قند خون افزایش می‌یابد.

افزایش مقاومت به انسولین در افراد سیگاری

یکی از مهم‌ترین دلایلی که دیابت و سیگار با هم مرتبط‌اند، پدیده مقاومت به انسولین است. مواد شیمیایی موجود در دود سیگار، سیگنال‌دهی انسولین به سلول‌ها را مختل می‌کنند. به این معنی که حتی اگر بدن انسولین کافی تولید کند، سلول‌ها نمی‌توانند به درستی از آن برای جذب گلوکز استفاده کنند و قند در خون انباشته می‌شود.

نقش التهاب در افزایش گلوکز

سیگار کشیدن یک عامل التهابی قوی است. التهاب مزمن در بدن، خود یک عامل شناخته شده برای افزایش مقاومت به انسولین است. دود سیگار با آسیب زدن به بافت‌ها و رگ‌ها، باعث واکنش التهابی می‌شود که این واکنش‌ها مستقیماً بر روی متابولیسم گلوکز تأثیر منفی می‌گذارند.

چرا ترک سیگار قند خون را کاهش می‌دهد؟

با قطع مصرف نیکوتین، بدن بلافاصله شروع به ترمیم فرآیندهای حیاتی خود می‌کند. این مکانیسم‌های ترمیمی، دلیل اصلی کاهش چشمگیر قند خون پس از ترک سیگار هستند.

1. قطع ترشح هورمون‌های استرس (آدرنالین و کورتیزول)
   اولین تغییر مثبت، حذف محرک اصلی ترشح هورمون‌های استرس (نیکوتین) است. با کاهش آدرنالین و کورتیزول، کبد دیگر سیگنال‌های تولید بیش از حد گلوکز را دریافت نمی‌کند و به این ترتیب، بار اضافی تولید قند از روی سیستم برداشته می‌شود.
2. بازگشت حساسیت سلول‌ها به انسولین
   یکی از مهم‌ترین مزایای ترک سیگار و دیابت این است که پس از مدتی، سلول‌ها مجدداً توانایی خود برای پاسخ به انسولین را به دست می‌آورند. این بازگشت به حساسیت طبیعی، به معنای ورود آسان‌تر و مؤثرتر گلوکز به سلول‌ها برای تولید انرژی و در نتیجه، کاهش سطح قند خون است.
3. بهبود عملکرد پانکراس و متابولیسم گلوکز
   ترک سیگار التهاب عمومی بدن را کاهش می‌دهد. این کاهش التهاب به بهبود عملکرد غده پانکراس (لوزالمعده)، جایی که انسولین تولید می‌شود، کمک می‌کند. یک پانکراس سالم‌تر می‌تواند انسولین را به موقع و با کیفیت بهتری تولید و ترشح کند که منجر به تنظیم پایدارتر متابولیسم گلوکز می‌شود. برای دریافت برنامه ترک تخصصی و مشاوره، می‌توانید با مرکز ترک اعتیاد نگین تماس بگیرید.

افت قند خون بعد از ترک سیگار

بعد از ترک سیگار و افت قند خون آن، یک پدیده رایج و حیاتی است که مدیریت آن برای بیماران دیابتی ضروری است. این اتفاق نشان‌دهنده یک خبر بسیار خوب است: بدن شما در حال ترمیم سریع است! دلیل این افت، بازگشت ناگهانی و قوی حساسیت سلول‌ها به انسولین است که بلافاصله پس از حذف نیکوتین رخ می‌دهد. از آنجایی که بدن شما در دوران سیگار کشیدن برای مقابله با مقاومت ناشی از نیکوتین، به دوزهای بالای دارو یا انسولین عادت کرده بود، این دوز پس از ترک، بیش از حد مورد نیاز خواهد بود و قند خون را به شدت پایین می‌آورد.

توصیه ضروری: اگر مبتلا به دیابت هستید و اقدام به ترک سیگار کرده‌اید، باید به طور مداوم و دقیق سطح قند خون خود را کنترل کنید و حتماً با پزشک متخصص در تماس باشید تا دوز انسولین یا داروهای ضد دیابت شما بلافاصله تنظیم شود. این تنظیم دوز، کلید اصلی برای جلوگیری از هیپوگلیسمی و تثبیت موفقیت‌آمیز ترک سیگار و دیابت است.

چند روز بعد از ترک سیگار قند خون تنظیم می‌شود؟

تغییرات در سطح قند خون بلافاصله پس از ترک سیگار آغاز می‌شود، اما تنظیم کامل و تثبیت آن یک فرآیند زمان‌بر است.

• ۲۴ ساعت بعد(شروع تعادل قند): اولین علائم کاهش هورمون‌های استرس مشاهده می‌شود. نیکوتین به طور کامل از بدن خارج نشده، اما بار اضافی تحمیل شده بر متابولیسم گلوکز شروع به کاهش می‌کند.
• ۲ هفته بعد(کاهش ۵ تا ۱۰ درصدی میانگین گلوکز): پس از حدود ۱۵ روز، اثرات مثبت بازگشت حساسیت به انسولین به وضوح قابل مشاهده است. بسیاری از افراد دیابتی در این بازه، کاهش قابل ملاحظه‌ای در اندازه‌گیری‌های روزانه قند خون خود گزارش می‌کنند.
• ۲ ماه بعد(تثبیت HbA1c): معیار طلایی برای کنترل طولانی‌مدت دیابت، آزمایش HbA1c (قند سه ماهه) است. پس از دو ماه، اغلب شاهد کاهش معناداری در این شاخص هستیم که نشان دهنده کاهش پایدار و تثبیت‌شده قند خون تا ۱۵ درصد است.

جدول بازه زمانی تنظیم قند خون بعد از ترک:

 پاسخ به سوالات آیا سیگار قند خون را پایین می آورد؟ ترک سیگار چند درصد قند خون را پایین می آورد؟ یک خبر بسیار دلگرم‌کننده برای تمامی افراد، به ویژه بیماران دیابتی است. ترک سیگار نه‌تنها سطح قند خون را به صورت پایدار و تا حدود ۱۵ درصد بهبود می‌دهد، بلکه خطر عوارض جدی دیابت مانند سکته، بیماری‌های قلبی و آسیب‌های کلیوی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد. اگر به دنبال یک زندگی سالم و کنترل کامل دیابت هستید، تصمیم به ترک نیکوتین حیاتی‌ترین گام شماست.

سیگار برای قند ضرر دارد؟ 

با توجه به تمام شواهد علمی، پاسخ این است: سیگار برای قند ضرر دارد و این ضرر بسیار جدی و چندوجهی است. سیگار کشیدن نه تنها با مکانیسم‌هایی چون افزایش مقاومت به انسولین، تحریک ترشح هورمون‌های استرس و ایجاد التهاب مزمن، کنترل روزانه قند خون را مختل می‌کند، بلکه در نقش یک کاتالیزور مخرب، خطر ابتلا به عوارض مهلک دیابت را به شکل مضاعفی افزایش می‌دهد. این عوارض شامل تسریع آسیب به عروق خونی و افزایش ریسک بیماری‌های قلبی-عروقی، سکته مغزی، نارسایی کلیه، آسیب چشمی و نوروپاتی (آسیب عصبی) است. بنابراین، ترک سیگار حیاتی‌ترین تصمیم برای شکستن این چرخه و حفاظت از تمام سیستم‌های حیاتی بدن است.

تصمیم به ترک سیگار، یکی از قاطع‌ترین و مؤثرترین گام‌هایی است که هر فرد سیگاری، به ویژه بیماران دیابتی، می‌تواند برای بهبود سلامت و طول عمر خود بردارد. اگر برای این مسیر نیاز به حمایت حرفه‌ای دارید، مشاوران و متخصصان ما در مرکز ترک اعتیاد نگین آماده ارائه خدمات و برنامه‌های تخصصی ترک هستند.